Merkez Bankası Döviz Kuru | |||
ALIŞ | SATIŞ | ||
USD | 7,3877 | 7,4010 | |
EURO | 8,9635 | 8,9797 | |
Yumru verme yetenekleri bakımından en öne çıkan türler Serapias vomeracea (Burm.fill.) Brig., Orchis sancta
L. ve Ophrys bombylifera Willd. olmuştur. Bunlardan ilk ikisi hem kültür şartlarına uyumu, hem de yaygın olarak
bulunmaları bakımından ön plana çıkmışlardır. Orchis morio L., Orchis italica Poiret. ve Orchis anatolica Boiss. ise
üzerinde çalışılabilecek, ümit var diğer türlerdir.
SALEBİ TEHDİT EDEN UNSURLAR
Türkiye’de salep türlerini tehdit eden etmenler hususunda çalışmalar mevcuttur. Salep türlerinin doğada bulunan
düşmanlarının başlıcaları; tavşan, domuz, keçi ve koyundur. Fakat belirtilen hayvanların ne kadar salep
tükettikleri konusunda herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Aynı zamanda salep türlerinin diğer bitkilerle girdikleri
hayat mücadelesi sonunda yayılışları daralmaktadır. Birçok salep türü koyu gölge altında gelişemediğinden,
orman ve maki içi boşlukların azalması saleplerin yayılışını tehdit etmektedir. Orchidaceae familyasını
dünya ölçeğinde tehdit eden etkenler başlıca iki ana guruba ayrılmıştır:
1) Yetişme Ortamlarının Bozulmasına Bağlı Etkenler;
a) Ağaç kesim ve nakliyatı,
b) Tarım ve ağaçlandırma,
c) Yetişme ortamının parçalanması,
d) Kentlerin gelişmesi
e) Madencilik faaliyetleri
2) Toplanmasına Bağlı Etkenler;
a) Süs bitkisi olarak ticareti,
b) Bilinçsiz toplayıcılar ve
c) ilaç, drog vb. yerlerde kullanımını son yıllarda artması
Ülkemizde salep türlerinin korunması kapsamında devletçe oluşturulan hukuksal tedbirler, 1974 yılında salep
türlerinin ihracının yasaklanması ile başlamıştır. CITES yani “Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki
Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme” 27 Eylül 1994 tarih ve 4041 sayılı Kanun ile onaylanmış
ve 20 Haziran 1996 tarih ve 22672 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır.
FAYDALANMA VE EKONOMİK DEĞERİ
Salep ürünü veren orkide türlerinin toplanması ve ticaretine dönük tedbirler kapsamında yapılan hukuki düzenlemeler
neticesinde ihracı yasak bir ürün olmuştur. Ancak doğadan toplanmasına dönük yasak algısı sadece
ormanlık alanlar için oluşmuştur. Orman rejimi dışındaki alanlardan toplanmasına dönük herhangi bir hukuki
hüküm ve yaptırım bulunmamaktadır. Salep için 1 kg kuru yumru elde etmek için doğadan sökülmesi gereken
yumru (bitki) sayısının 1000-4350 adet arasında değiştiği belirlenmiştir. İç tüketime konu edilen salep miktarının
20 ila 45 ton civarında olduğu, bunun içinde 40 ile 180 milyon adet bitkinin toplandığı tahmin edilmektedir.
Salep ’in ekonomisine dair yapılan araştırmalar, salep ticaretinin yoğunlukla yapıldığı yerlerdeki gözlem ve mülakatlara
dayalıdır. Resmi istatistiki veri toplanamamaktadır. Salebin ilk toplayıcıları, topladıkları 1 kg yaş ürünü
10-15 TL den tüccara satmaktadırlar. Kuru salebin pazardaki kg fiyatı 1200 TL ye kadar çıkmaktadır.
Bugün: | 9 |
Dün: | 29 |
Toplam: | 10292 |